Zondag, 13 Oktober 2024 20:39

Kunstmatige zoetstoffen: chemische cocktails of een krachtig wapen in de strijd tegen tandbederf, diabetes en obesitas?
Zijn ze te vermijden? Ze worden aangetroffen in duizenden producten waaronder drankjes, desserts, kant en klaar maaltijden, taarten, kauwgom, tandpasta etc. Angsten over de potentiële toxische effecten zijn er al sinds de eerste zoetstof, sacharine – ooit bekend als "the poor man's sugar" – die werd ontdekt in 1879.
Kanker, beroertes, epileptische aanvallen, laag geboortegewicht, hoge bloeddruk, braken en duizeligheid zijn al aangehaald als risico's van het consumeren van zoetstoffen. Maar geen van deze claims hebben hebben het gered, zolang de vraag voor zoetstoffen onverminderd blijft.
De zoetstof sector is een industrie waar veel geld in om gaat. Bijv. meer dan een kwart van de Britse huishoudens koopt kunstmatige zoetstoffen. Zoetstoffen zijn caloriearme, veelal chemische stoffen, die worden gebruikt in plaats van suiker voor het zoeten van eten en drinken.

Onderzoek naar de veiligheid van de meest voorkomende zoetstoffen die zijn goedgekeurd voor gebruik in het Verenigd Koninkrijk: acesulfaam K, aspartaam, sacharine, sorbitol, sucralose, steviol glycosiden (stevia plantenextracten), xylitol. Alle zoetstoffen in het Verenigd Koninkrijk zijn op veiligheid getest door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) en zijn voorganger, het Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding (SCF), na een strenge veiligheidsevaluatie op basis van al het beschikbare bewijsmateriaal. Bovendien, Cancer Research UK en de US National Cancer Institute hebben gezegd dat er geen bewijs is dat zoetstoffen worden geassocieerd met het risico op kanker bij de mens. Studies naar kunstmatige zoetstoffen hebben geconstateerd dat ze niet het risico op kanker verhogen, verklaart Cancer Research UK. Grote studies hebben nu het bewijs geleverd dat er geen aanwijzingen zijn dat kunstmatige zoetstoffen onveilig zouden zijn voor de mens zijn.
Als onderdeel van het evaluatieproces stelt de EFSA een aanbevolen dagelijkse inname (ADI), die als veilig wordt beschouwd om elke dag te consumeren in de loop van je leven.

Zijn zoetstoffen gezond?
Veilig ja, maar zijn ze gezond? Voedselfabrikanten beweren dat zoetstoffen tandbederf helpen te voorkomen, de bloedsuikerspiegel op peil te houden en de calorie-inname te verminderen.
De EFSA heeft de gezondheidsclaims goedgekeurd over xylitol, sorbitol en sucralose, o.a. met betrekking tot de mondgezondheid en controle van de bloedsuikerspiegel. Polyolen (zoetstoffen) zijn een soort suikervrije koolhydraten in het algemeen vervaardigd uit suikers en zetmeel. De polyolen licentie in de EU zijn: Xylitol (E967), Sorbitol (E420), Mannitol (E421), Isomalt (E953), Maltitol (E965), Lactitol (E966), Erythritol (E968). Polyolen in frisdranken in de EU zijn verboden vanwege hun laxerend effect.
Diëtisten stellen: "Onderzoek naar zoetstoffen toont aan dat ze zijn volkomen veilig zijn om te eten of te drinken op een dagelijkse basis, als onderdeel van een gezonde voeding." Ook dat het een echt nuttig alternatief is voor mensen met diabetes, om hun bloedsuikerspiegel in de gaten te houden terwijl ze nog steeds genieten van hun favoriete voedsel. Zoetstoffen bieden een zoete smaak aan levensmiddelen en drankjes, maar wat hen onderscheidt is dat na consumptie de zoetstoffen de bloedsuikerspiegel niet verhogen zoals bij reguliere suiker.

Wat betreft de gewichtscontrole zijn er tegenstrijdige aanwijzingen dat vervanging van suiker met zoetstoffen tot een vermindering van calorie-inname kan leiden.Verschillende studies hebben gesuggereerd dat zoetstoffen ons niet datgene geven zoals suiker dat doet, en ons eigenlijk aan zouden zetten om meer te gaan eten.
Recent onderzoek roept de vraag op over de effectiviteit van zoetstoffen m.b.t het gewicht. Het is gesuggereerd dat het gebruik van zoetstof de eetlust voor zoete voedingsmiddelen zou versterken, wat uiteindelijk leid tot overconsumptie en het gewicht kan verhogen.
Uiteindelijk is meer overtuigend onderzoek nodig. In de tussentijd blijven de zoetstoffen een nuttige rol houden in het aanbieden van een zoete smaak, zonder toevoeging van extra calorieën.