Paleo (oerdieet) | afvallen met
Het Paleodieet, ook wel bekend als het oerdieet, is geen dieet om gewicht te verliezen, maar eerder een voedingsbenadering. Het is gebaseerd op de overtuiging dat onze voorouders voornamelijk vlees, vis, groenten, fruit en noten consumeerden. Op de lange termijn zou het Paleodieet mogelijk tekortschieten in bepaalde voedingsstoffen. Het vermijden van graanproducten en zuivelproducten kan leiden tot een gebrek aan vezels en calcium.
Het Paleodieet, ook bekend als het oerdieet,
oerdis, of OERsterk dieet…
is eerder een voedingspatroon dan een dieet gericht op gewichtsverlies. Het benadrukt de consumptie van voedingsmiddelen zoals vlees, vis, groenten, fruit, eieren, noten en zaden. Aan de andere kant moeten zout, suiker, zuivelproducten, peulvruchten, granen en groenten die behoren tot de nachtschadefamilie (zoals aardappelen, tomaten, paprika, aubergine en pepers) vermeden worden. Het centrale idee achter dit voedingspatroon is dat mensen niet primair zijn geëvolueerd om koolhydraten als hun voornaamste energiebron te gebruiken. Het Paleodieet bevordert ook de inname van onbewerkte voedingsmiddelen.
Aanhangers van het Paleodieet veronderstellen dat onze voorouders vroeger op deze manier aten, en dat onze genen perfect zijn aangepast aan deze voedingsmiddelen. Daarentegen geloven zij dat onze genen nog niet zijn aangepast aan relatief moderne voedingsmiddelen zoals graanproducten en zuivel, en beschouwen ze deze als mogelijke oorzaken van welvaartsziekten, waaronder kanker, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.
Het dieet van onze voorouders?
Hoewel de wetenschap speculatieve aannames heeft over het dieet van onze voorouders, ontbreekt het aan voldoende concrete gegevens om met zekerheid uitspraken te doen. Daardoor is er onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing voor de aanbevolen voedingsmiddelen binnen het Paleodieet. Daarnaast variëren de specifieke voedingsadviezen van dit dieet sterk per bron, wat resulteert in een gebrek aan uniformiteit. Dit heeft geleid tot een afgeleide stroming binnen het Paleodieet, bekend als Paleo 2.0, waarin de voedingsrichtlijnen iets nuanceuzer zijn. Hierin ligt de nadruk op een verminderde consumptie van vlees en een grotere nadruk op plantaardige voeding. Zuivelconsumptie is toegestaan, vooropgesteld dat men daar tolerant voor is, en er is enige ruimte voor de consumptie van peulvruchten en specifieke graanbronnen.
Gezondheidseffecten | Gewichtsverlies met het Paleodieet
Het volgen van het Paleodieet kan op korte termijn mogelijk bijdragen aan gewichtsverlies, hoewel de resultaten variëren.
Het is echter belangrijk op te merken dat de beschikbare onderzoeken gebaseerd zijn op kleine groepen mensen en dat de langetermijneffecten van het Paleodieet nog niet volledig in kaart zijn gebracht. Het is van cruciaal belang om de langetermijngezondheidsrisico’s van dit dieet te onderzoeken, aangezien het Paleodieet aanbeveelt om belangrijke voedingsmiddelengroepen te vermijden.
Vergelijking met de Schijf van Vijf
Het advies om voornamelijk onbewerkt voedsel te consumeren, zoals voorgestaan door het Paleodieet, kan zowel bijdragen aan een gezonder als duurzamer voedingspatroon. Er zijn echter enkele aspecten van het Paleodieet die de mogelijke gezondheidswinst kunnen verminderen of het risico op voedingstekorten kunnen vergroten. Hoewel bewerkt vlees wordt ontraden, promoot het Paleodieet de consumptie van rood vlees. Afhankelijk van de hoeveelheid kan dit het risico op darmkanker vergroten.
Bovendien beveelt het Paleodieet aan om te koken met verzadigde vetten, zoals kokosvet. Het vervangen van voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigde vetzuren, zoals boter en kokosvet, door zachte margarines en plantaardige oliën vermindert echter de kans op hartziekten.
Binnen het Paleodieet worden graanproducten, peulvruchten en melkproducten bewust vermeden…
…wat kan leiden tot gemiste gezondheidsvoordelen. Het consumeren van volkorenproducten, bijvoorbeeld, heeft een gunstig effect op het verminderen van het risico op hartziekten. Peulvruchten dragen ook bij aan een goede gezondheid, omdat ze het LDL-cholesterol verlagen, wat gunstig is voor de bloedvaten. Het dagelijks nuttigen van enkele porties zuivelproducten verkleint daarnaast het risico op darmkanker. Bovendien bestaat op de lange termijn het risico op tekorten aan bepaalde essentiële voedingsstoffen, zoals vezels en calcium, door het vermijden van graanproducten en zuivelproducten. Personen die weinig of geen brood consumeren lopen ook een risico op jodiumtekort.
Daarnaast is er geen wetenschappelijk bewijs dat het vermijden van groenten uit de nachtschadefamilie gunstig is voor de gezondheid. Juist voedingspatronen met een overvloed aan groenten (inclusief die uit de nachtschadefamilie, zoals bij het Mediterrane dieet) worden in verband gebracht met een lager risico op aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, metabole stoornissen en bepaalde vormen van kanker.
Duurzaamheidsoverwegingen spelen ook een rol. Een dieet dat rijk is aan vlees heeft een aanzienlijke milieu-impact. Evenzo brengt visvangst verschillende milieuproblemen met zich mee, zoals overbevissing, bijvangst en schade aan zeebodems. Vleesvervangers zoals eieren, noten en peulvruchten bieden vergelijkbare voedingsstoffen als vlees, maar hebben een lagere klimaatimpact tijdens de productie.